Evvele
Selam/Âhire Selam
Bâtıne Selam/Zahire Selam
Çağdaş
toplumda eğitimde ortaya çıkan eşitsizlikler, toplumdaki sosyal yapı, iktisadi
yapı, hukuki yapı, psikoloji, felsefe vb. ilişkilerle gerçekleşen olgu ve
olayların bir neticesidir. Bununla birlikte sosyal yaşamda meydana gelen bu
neticede bireylerin, kurumların ve devletin değişik oranda paya sahip olduğu
söylenebilir. Söz konusu eşitsizliklerin tamamen ortadan kaldırılması mümkün
olmasa da sebep olan problemlerin, olguların ve olayların neler olduğunu
anlayabilmek, derinlemesine incelemek insanlık tarihi ve eğitimin
geliştirilebilmesi açısından değer taşımaktadır.
Eğitim
bilimi açısından büyük öneme sahip olan eğitimde eşitlik ve eşitsizlik
tartışmalarında özellikle eğitim alanındaki eşitsizliklere bakıldığında
birbiriyle ilişki içerisindeki alanlarda meydana gelen olaylar ve olguların bir
neticesi olduğu görülmektedir.Eğitimde eşitlik ve eşitsizliğin öneminin ilk
nedeni olarak devlet eğitim kurumlarının yaygınlaşmasıyla beraber eğitimin
eşitlik/eşitsizlik perspektifinden ele alınmasının toplumun bütün kesimlerini
ilgilendirmesidir. Diğer nedeni, insan
niteliklerini geliştirme misyonunun eğitime yüklenmesidir. Bu misyon bir uçta
kişisel kapasiteleri, bireysel ilgi ve eğilimleri; diğer uçta ekonominin insan
gücü ihtiyacını, yatırım ve plânlama sorununu kasteder. Ekonomi, bir yandan
toplum yaşamında bireysel yeteneklerin geliştirilmesini talep ederken, bu
taleplerini sürekli olarak günceller.
Nitekim
yaşadığımız yüzyılda eğitime yüklenen toplumsal hareketliliği sağlama misyonu
gücünü buradan alır. Diğer yandan eğitim, eşitsizlikleri pekiştirmede araç
olarak kullanılabilir. Yani modern dönemde insanların doğum ve aile koşullarını
değiştirme olanakları için fırsat olabilen eğitim aracı, toplumsal yaşamın
getirdiği eşitsizliklerin kendisi aracılığıyla devam etmesi, yeniden üretilmesi
ya da kutuplaşmaları artırmasına da hizmet edebilir. Bu ifade aynı zamanda
birey-devlet ilişkisini kapsar. Çünkü toplumsal yaşamda eşitsizliklerin
süregelmesi ve bu eşitsizliklerin yeniden üretilmesi devletin fonksiyonlarıyla
ilişki içindedir. Bu ilişki, özellikle Türkiye için yoğun bir içeriğe sahiptir.
Geniş
bir tarihsel çerçevede ele alındığında, toplumsal eşitliği üretmeye ve
sürdürmeye çalışan kurumların ortaya çıkması modern uygarlığın ortaya çıkışının
bir parçasıydı. Bu düşünce statü eşitsizliğinin yarımda, genel anlamda
eşitliğin de günlük yaşamın temeli olarak görülmesini sağlayan bir çerçeve
sunması bakımından önemlidir. Eşitsizlik kaçınılmaz dahi olsa; hak koruma,
karşılıklılık ve adalet fikri de içinde yaşanılan toplumsal gerçeklilik
dokusunun önemli bir parçasıdır. Bu kapsamda eğitimin doğal bir hak olarak
algılanması gerçeği önem taşımaktadır. Eğitim hakkının piyasa süreci içinde
algılanması, bu hizmeti doğal bir hak olmaktan çıkartarak ve özellikle gelir
düzeyi düşük olan bireyleri eğitim sürecine dahil etmeyerek, herkesin
ulaşabileceği bir yararlanma alanı olmaktan çıkarmaktadır.
Eşitlik
kavramına baktığımızda ise bireylerin diğer bireylerle, vatandaşların diğer
vatandaşlarla aynı özgürlük ve haklara sahip olma düşünce ve istekleri şeklinde
belirtilebilir. Fakat bu mümkün müdür? Günümüzdeki durumuyla eşitliğin toplumun
bütün kesimlerinde ve tüm insanlar arasında uygulanma şansı nedir? Toplumsal
tarih içindeki evrimine bakıldığında toplumlar, farklı soylar, farklı cinsler,
farklı toplumsal statü ve kategoriler halinde yaşamaktadırlar. Nitekim bu
birbirine benzer olmayan farklılıklar temelde gerçek birer eşitsizlik unsuru
iseler insanoğlunun bunları aşarak birbirleriyle eşit olmaları mümkün olabilir
mi? Bütün bu sorular eşitliğin olabilirliği (imkânı) kadar sınırlarını da belirlemektedir.
Diğer yandan eğitimde eşitlik olgusunun da aynı sebeplerle mümkün olup
olamadığı günümüzde önemli konulardan birisidir. Bu kapsamda eğitimde fırsat
eşitliği olgusunu çeşitli açılardan ele alarak açıklamak gerekmektedir.
Devamı: Gelecek
yazımızda…
Dr. Mehmet BİREKUL
Hüma Okulları Kurucu | Yönetim
Kurulu Başkanı
Dr. Mehmet Birekul | Bir Köşede |
Okunma |
Tarih |
---|---|---|
OKUL VE YÖNETİM SANATI | 254 | 23.12.2021 10:47:55 |
EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ #2 | 151 | 21.11.2021 10:23:27 |
EĞİTİMDEFIRSAT EŞİTLİĞİ | 204 | 21.10.2021 20:11:40 |
EĞİTİM SİSTEMİ VE GELECEK | 186 | 19.09.2021 11:06:23 |
EĞİTİMDE DEĞERLER | 251 | 20.08.2021 10:34:57 |
Fetö Örgüt Yapısı ve Eğitim Anlayışı | 330 | 14.07.2021 10:19:16 |
NASIL BİR ÖĞRETMEN? | 286 | 20.06.2021 10:15:08 |
EĞİTİMİN TEMELİ AİLE | 262 | 20.05.2021 17:19:36 |
ÇARELER ÇARESİZLİKLERDEN DOĞAR | 278 | 20.04.2021 23:15:41 |
TÜRKİYE’DE ARZU EDİLEN YENİ EĞİTİM-ÖĞRETİM STRATEJİLERİ | 2399 | 21.03.2021 13:20:16 |
BU SİSTEMLE NEREYE GİDİYORUZ? | 2355 | 23.02.2021 11:20:44 |
Literatüre Yeni Bir Kavram ‘’Eğitim Mühendisliği’’ | 2887 | 20.01.2021 11:07:47 |
SORUN BİZDE Mİ YOKSA BİZDEN DOĞANLARDA MI? | 2444 | 21.12.2020 21:03:40 |
Yazarlar
Resim Galerisinden