11 Aralık 2019 tarihli Avrupa Yeşil Mutabakatı(EU Green Deal), iklim ve çevreyle ilgili zorluklarla mücadele amaçlı Avrupa Birliği’nin (AB) önceki taahhütlerini daha geniş ve daha etkili bir şekilde yeniden düzenlemeyi amaçlayan bir yol haritasıdır.

Dünyadaki ülkelerin tamamına yakını, sera gazı emisyonlarının ve küresel ısınmanın azaltılması için birtakım taahhütlerde bulunmuştur.

Mutabakat, AB ile ekonomik, siyasi ve coğrafi bağlantıları olan tüm devletlerde, uluslararası kuruluş ve özel sektör de büyük yankı uyandırmıştır.

Çünkü AB’nin üye ülkeleri için koyduğu standartlardan oluşan Mutabakat, aynı zamanda AB ülkelerinin dışındaki ülkelerle de siyasal, ekonomik ve coğrafi açıdan ilişkilerine de etki edebilme potansiyeline sahiptir.

Gelelim Yeşil Kuşak Mutabakatının ülkemiz Türkiye için önemi ve ne getireceğine,

Ülkemizin dış ticaretteki en önemli ortağı AB ülkeleri ile hem ithalatın hem de ihracatın çok büyük bir bölümünü gerçekleştiriyoruz.

AB ülkemizle olan ithalat ve ihracatta, yeni bir uluslararası ticaret sistemi içerisinde gerçekleştirmeyi planlıyor.

Ülkemizden de AB ile olan ilişkilerini güçlü ve sürdürülebilir tutmak için mutabakatı iyi ve doğru okuması gerektiğini bekliyor.

Çünkü Yeni ticaret sistemi içerisinde de en önemli konulardan biride, gerekli kıstakları sağlayamayan işletmelerin AB pazarına ürün sokamayacak olmasıdır.

Ürünlerini AB ülkelerine satan şirketlerin gerekenleri yapmadığı takdirde, ihracat faaliyetlerini sonlandırması anlamına gelmektedir.

 Zira mutabakat geçmişte hayata geçirilen düzenlemeler gibi belirli bir ürün ya da ürün grubu değil, ticari değeri olan tüm ürün ve hizmetler için ortak kıstaslar getiriyor.

Mutabakatın içerisinde en önemli konulardan birisi de, Sınırda Karbon Düzenlemesidir.

Bu düzenleme, sera gazı emisyonunu azaltmak amacıyla AB’ye ihraç edilen ürünlerdeki karbonların fiyatlandırılmasını yani vergilendirilmesidir.

Düzenleme ile karbon emisyonunun azaltılması konusundaki sorumluluğunu ticari paydaşlarına da aktarmakta ve onların da benimsemesini sağlamaya çalışmaktadır.

Bu sorumluluktan kaçan şirketler, kamu ve özel sektör kuruluşları ise AB pazarından çekilmek zorunda kalacaktır.

Çünkü artık hiçbir şirket, özellikle kimyasal kökenli gıda, medikal, kozmetik ürünlerini, elektrikli alet ve kişisel koruyucu gibi ürünlerini gümrükten eskisi kadar kolay geçiremeyecektir.

Yine AB, bu düzenleme ile tüketici ve işletme davranışlarında köklü değişimler yapmayı hedeflemektedir.

Şirketlerin AB pazarında kalabilmesi ve pazar payını artırabilmesi için sürdürülebilir ürünlere ve yatırımlara yönelmesi artık kaçınılmaz bir durum haline geldi.

AB, yeni ekonomik düzende bunun sağlanması için de vergi gibi fiyatlandırma enstrümanlarını kullanmakta ve nihai iklim hedeflerine ulaşırken piyasadaki dengenin de sabit kalması için çalışmaktadır.

Gelinen noktada AB ile olan ticari ilişkilerimizi devam ettirebilmek için Avrupa Yeşil Mutabakatının gerekliliklerine adapte olmak zorundayız.

İhracatının yaklaşık yarısını AB ülkelerine yapan ülkemiz için bu denli kapsamlı bir düzenleme, ticaret planlamalarında birincil gündem maddesi olmalıdır.

Aksi takdirde, AB ülkelerine ürün satan birçok şirket kısa sürede iflasın eşiğinde olabilir.

Bu noktada Konya Sanayi Odası(KSO) ile Mevlana Kalkınma Ajansının işbirliğinde gerçekleştirilen ‘Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Karbon Kredisi Ticareti Bilgilendirme Semineri”nde Avrupa’nın Konya’nın en önemli ihracat pazarı olduğu vurgulanırken, sanayicilerin Avrupa pazarındaki hâkimiyetlerini kaybetmemeleri ve karbon vergilerine maruz kalmamaları için yapmaları gerekenler anlatılması da iyi bir gelişmedir.

Sosyal platformlarda da canlı yayınlanan seminerin açılışında konuşan KSO Başkanı Memiş Kütükcü, “Konyalı sanayicilerimiz, ihracatlarının yüzde 30’a yakınını Avrupa ülkelerine gerçekleştiriyor. Avrupa ülkeleri, Ortadoğu-Asya pazarından sonra Konya’nın, en büyük ikinci ihracat pazarı haline geldi. İhracat yaptığımız ilk 5 ülkeden 3’ü; Almanya, İtalya ve İspanya Avrupa Ülkesi.  Şehir olarak Avrupa pazarı ile geliştirdiğimiz bu iş birliğini yaşatmak ve ticaret hacmimizi büyütmek için, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı sürecine uyum sağlamamız, işletmelerimizi bu dönüşüme hazırlamamız şart. Aksi halde hem çok ciddi pazar kayıpları yaşayabiliriz, hem de çok büyük maddi cezalara maruz kalabiliriz.”

Başkan Kütükcü Konyalı sanayicilerin Avrupa pazarındaki iş birliklerini geliştirmek ve ticaret hacmini artırmaları ve için Avrupa Yeşil Mutabakatı sürecine uyum sağlamaları gerektiğini, işletmelerin yeşil dönüşüme hazırlanmasının şart olduğuna dikkat çekiyor. 

Mevlana Kalkınma Ajansı(MEVKA) Genel Sekreteri İhsan Bostancı,“Yeşil dönüşümünü tamamlayarak düşük emisyon hedefine ulaşan ülkelere gümrük kapılarında daha düşük vergiler ödeme veya vergiden muaf tutulma gibi avantajlar sağlayacak olan düzenleme, yüksek emisyona sahip ülkeleri ise, daha fazla vergi ödeme ve AB Bölgesi’ne ürün satamama tehlikesi ile karşı karşıya bırakacaktır. Karbon sızıntı riski en yüksek olan çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre ve enerji sektörlerinde daha sonra da tüm sektörlere yönelik uygulanacaktır. Sanayicilerimiz bu dönüşüm sürecini fırsata çevirerek Avrupa ticaretinden daha büyük bir pay alacaklarına inanıyoruz. Mevlana Kalkınma Ajansı olarak, ülkemizin gündeminde daha fazla yer alacak olan sınırda karbon uygulaması konusundaki gelişmeleri takip etme ve bunlar karşısında gerekli tedbirleri almaları noktasında her zaman sanayicilerimizin yanında olacağız. İklim değişikliği ve kuraklık gerçeğinden ülkemiz ölçeğinde olumsuz yönde en çok etkilenen iller olan ve Ajansımızın görev sahasını oluşturan Konya ve Karaman İllerinin, Paris Antlaşması ve Yeşil Mutabakat ile ilgili düzenlemelerden en avantajlı şekilde faydalanabilmesi için elimizden gelen gayreti göstereceğiz.”

MEVKA Genel Sekreteri Bostancı, Yeşil Kuşak Mutabakatının şartlarının yerine getirilmesiyle sanayicilerimizin bu dönüşüm sürecini fırsata çevirerek, Avrupa ticaretinden daha büyük bir pay alacaklarını inandıklarını söylüyor.

‘Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Karbon Kredisi Ticareti’ hakkında bilgiler veren Karbon Emisyonu Azaltma Derneği Başkanı Ali Özcem Kılıç,“Büyük vergilendirmede çözüme ulaşmak için, ISO 14064-1 ve 2 belgeleri ile ne kadar kirlettiğimizi belgelendireceğiz. Bütün sanayide bunu yapmamız gerekiyor. Sanayicilerimiz acilen bu belgeleri almalılar. Yoksa gri hatta düşerler. Yani en yüksek cezayı ödeyecek duruma düşüyorlar. Çünkü belgelendirme olmadığı için belirsiz olarak kabul ediliyor. Son 3 yılda bu şirket ne kadar kirletmiş belirsiz dendiği zaman siz en yüksek cezayı ödüyorsunuz. Ağaç bile yetiştirseniz, sizi devasa kirletici olarak kabul ediyorlar. İşletmeler, karbon salınımlarını ISO 14064-1 ve 2 Belgeleri ile ortaya koymalıdır. Düşürülmüş karbon, vergi ile mahsup edilebilir.”

Kılıç, Sanayicilerin yaptıkları yatırımlar ile düşürdükleri emisyonları belgelettirmesiyle kazançlı çıkacaklarını ve AB ülkelerindeki pazarda daha da güçleneceklerini belirtiyor.

Gelinen noktada ülkemizde olduğu gibi, şehrimizde de sanayicilerimiz Avrupa Yeşil Mutabakatına Uyum sürecinde oldukça iyi bir yol kat edecekleri görülüyor.

Üretime ve ihracata odaklanan Konyalı sanayicilerimiz bu süreci de daha sağlıklı bir şekilde götürerek, daha fazla katma değer sağlayacaklardır diye düşünüyorum.

Ne dersiniz öyle olması gerekmez mi?