ses suistimali ve sigara kullanma ses bozukluklarına yol
açabiliyor. İnsanların yaklaşık % 7’sinin hayatlarının bir döneminde ses
bozukluğu yaşadığını gösterdiğini kaydeden uzmanlar, ses sisteminin
korunmasında ses hijyeninin önemini vurguluyor.
Sesinizi korumak ve geliştirmek elinizde…
Bağırma, aşırı konuşma, çığlık atma, ses taklitleri, spor
aktiviteleri sırasında ses suistimali ve sigara kullanma ses bozukluklarına yol
açabiliyor. İnsanların yaklaşık % 7’sinin hayatlarının bir döneminde ses
bozukluğu yaşadığını gösterdiğini kaydeden uzmanlar, ses sisteminin
korunmasında ses hijyeninin önemini vurguluyor. Uzmanlar ses hijyeni için
konuşurken veya performans gösterirken nefes desteğinin doğru kullanılmasını,
sık ve şiddetli boğaz temizlemeden uzak durulmasını, günde en az iki litre kafeinsiz
ve teinsiz sıvı tüketilmesini, bitki çaylarının sınırlı tüketilmesini tavsiye
ediyor.
16 Nisan Dünya Ses Günü sesin hayatımızdaki önemini ve
yerini vurgulamak için 2002 yılından beri kutlanıyor.Dr. Öğretim Üyesi Maral
Yeşilyurt, 16 Nisan Dünya Ses Günü dolayısıyla yaptığı değerlendirmede ses
bozuklukları ve ses sağlığına ilişkin paylaşımda bulundu.
Sesin bireyin yaşına uygun olması gerekiyor
Dr. Öğretim Üyesi Maral Yeşilyurt, sesin perde, şiddet,
rezonans ve kalitesi gibi özelliklerin bir veya birkaçında meydana gelen
anormallikler ve/veya sesin bireyin yaşına ve cinsiyetine uygun olmamasının ses
bozukluğu olarak tanımlandığını söyledi
Bağırma ve aşırı konuşma ses bozukluğuna yol açabilir
Ses bozukluğunun nedeninin yapısal olduğu gibi sonradan
edinilmiş, psikojenik veya ses sistemini yanlış kullanıma bağlı olabileceğini
de kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Maral Yeşilyurt, “Bağırma, aşırı konuşma, çığlık
atma, ses taklitleri, spor aktiviteleri sırasında ses suistimali, sigara
kullanma kullanıma bağlı bozukluklara örnek olarak verilebilir.” dedi.
İnsanların %7’si ses bozukluğu yaşıyor
Araştırmaların insanların yaklaşık % 7’sinin hayatlarının
bir döneminde ses bozukluğu yaşadığını gösterdiğini kaydeden Dr. Yeşilyurt,
“Ses bozukluğu bireylerin yaşam
kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Şarkı sesi kullanıcıları-şarkıcılar,
tiyatro sanatçıları, öğretmenler, din görevlileri, çağrı merkezi çalışanları
gibi sesleri ile geçimlerini sağlayan profesyonel ses kullanıcılarında hafif
bir ses bozukluğu bile maddi, sosyal, psikolojik sıkıntılara neden olabilir.
Profesyonel ses kullanıcıları ile çalışan ses terapisi alanında uzman Dil ve
Konuşma terapistleri bu durumun hassasiyetinin farkındadır. Ses terapisi ve
rehabilitasyonu, sağlık bilimleri fakültesi veya sağlık bilimleri enstitüsünden
mezun dil ve konuşma terapistlerinin sorumluluk alanları içindedir.” diye
konuştu.
Ses terapisi sesi sağlıklı hale getirmeyi hedefliyor
Ses terapisi ile amacın sesi sağlıklı hale getirmek olduğunu
ifade eden Yeşilyurt, “Performans geliştirmesini ise şan eğitmenleri
yapmaktadır. Ses bozukluğunu düzeltmeden performansa yönelik çalışmalar
yapılırsa bu seste daha büyük ve kalıcı bozukluklara neden olabilir. Mesela kas
gerilimin artması, ses telinde kanama, tek taraflı ses teli patolojilerinde
karşı ses telinin de zedelenmesi veya ses teli kistinin patlayarak sulcus
vokalise dönüşmesi görülebilir. Patolojinin ilerlememesi, daha büyük sorunlara
yol açmaması için erken müdahale önemlidir.” uyarısında bulundu.
Profesyonel ses kullanıcıları için özel çalışmalar yapılıyor
Profesyonel ses kullanıcılarının ses bozukluğu yaşamadan
koruyucu ve önleyici destek almalarının yine dil ve konuşma terapistlerinin
sorumluluk alanına girdiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Maral Yeşilyurt, “Ses
teli dediğimiz şey ‘V’ şeklinde bir
kastır. Bir kas ne kadar güçlüyse travmalara karşı o kadar dayanıklıdır.
Profesyonel ses kullanıcılarında ses hijyenine yönelik farkındalığın
kazandırılması, postür, nefes, fonasyon teknikleri ve ses egzersizleri ile
koruyucu- önleyici çalışmalar yapılmaktadır.” diye konuştu.
Ses hijyeni ile ses sisteminin korunması hedefleniyor
Dr. Öğretim Üyesi Maral Yeşilyurt, zayıf ses hijyeni
alışkanlıklarının pek çok ses bozukluğunun ortaya çıkmasına zemin hazırladığını
belirterek ses sistemini korumaya yönelik tüm davranışlara ses hijyeni
denildiğini kaydetti.
Ses hijyeni için bu önerilere kulak verin!
Dr. Öğretim Üyesi Maral Yeşilyurt, ses hijyeninde dikkat
edilmesi gereken maddeleri de şu şekilde sıraladı:
Konuşurken veya performans gösterirken nefes desteğini doğru
kullanın.
Sık ve şiddetli boğaz temizleme, sık ve şiddetli öksürük ses
tellerini tahriş edeceğinden bu davranışlardan kaçınmak gerekiyor.
Ses tellerinin hidrasyonu, nemli tutulması ve tahriş edici
maddelerden uzak durulması önemlidir. Günde en az iki litre kafeinsiz ve
teinsiz sıvı tüketin.
Sigara içmeyin.
Reflünüz
ve/veya alerjiniz varsa tedavi olun
Birçok bitki çayının da diüretik etkisi olduğundan, bitki
çaylarını sınırlı için.
Her gün yeterli uyumaya özen gösterin.
Bağırarak konuşmayın, çığlık atmayın.
Ses telleri de birer kastır. Bu kasların güçlü ve düzenli
çalışması için Dil ve Konuşma Terapistinizin önerdiği ses egzersizlerini düzenli bir şekilde yapın.
Yazarlar
Resim Galerisinden